Wat is het verschil tussen de ‘whodunit’ en de ‘whydunit’?
Het scheelt slechts één letter, maar het verschil tussen een ‘whodunit’ en een ‘whydunit’ is groter dan je zult denken. De whodunit-series leggen de nadruk op het proberen te achterhalen van de dader van een misdrijf. Hiervoor krijgt de kijker – of lezer – verschillende aanknopingspunten om de zoektocht naar de dader behapbaar te maken. Een whydunit heeft een hele andere insteek en verschilt fundamenteel van de whodunit op één specifiek vlak: de dader is al bekend. In de whydunit gaat het dus niet om het achterhalen van de moordenaar, maar om het begrijpen van de context waarin de moord is gepleegd. De nadruk ligt daarmee veel meer op de psychologie. Wat heeft het hoofdpersonage gedreven om deze daad te plegen en in hoeverre is hij of zij betrokken of schuldig?
1. The Sinner
Deze vierdelige serie is gebaseerd op een thriller van Petra Hammesfahr uit 1999. Een jonge moeder steekt een willekeurige man neer op het strand, zonder een aanwijsbare reden. De aanleiding, de identiteit van de man en het feit dat ze hem niet eerder heeft gezien, worden gedurende het verhaal duidelijk. Dit is tevens de inspiratiebron voor de verhaallijn van het eerste seizoen van The Sinner, waarna drie nieuwe reeksen volgden. Ieder seizoen draait zodoende om een ander hoofdpersonage, maar de insteek blijft ongewijzigd: wat drijft deze persoon tot het plegen van een moord? In het eerste seizoen volgen we Cora, gevolgd door Julian, Jamie en Percy.
2. Alias Grace
Deze historische zesdelige miniserie is gebaseerd op de roman van Margaret Atwood en balanceert op het raakvlak van schuld en onschuld. Een Canadese psychiater raakt geïntrigeerd door Grace Marks, een dienstmeisje dat is veroordeeld voor moord. Hij twijfelt aan de zuiverheid van haar proces en vraagt zich af of Grace op het moment van de moord wel toerekeningsvatbaar was. Daardoor blijft de kijker constant in vertwijfeling over de ware aard van Grace en over haar rol in de moordzaak. Zelf claimt Grace geen herinneringen te hebben aan de dag van het ongeval, maar probeert deze met hulp van haar psychiater weer terug te krijgen.
3. Beau Séjour
Deze Vlaamse serie is een combinatie van een whodunit en een whydunit. De 17-jarige Kato wordt midden in de nacht wakker in hotel Beau Séjour, liggend in een bebloed bad. Al snel komt ze erachter dat ze voor de buitenwereld onzichtbaar is en in haar hotelkamer te zijn omgelegd. Het is aan Kato om haar eigen case op te lossen, waarbij zowel de vraag speelt wie het gedaan heeft als waarom. Hierbij legt ze een verborgen web van geheimen van een ogenschijnlijk vredig dorpje bloot.
4. How to Get Away With Murder
In deze tweedelige Netflix-serie volgen we de keiharde strafrechtadvocate Annalise Keating. Samen met vijf van haar studenten raakt ze betrokken bij een ongewone zaak op de campus waar ze lesgeeft. Door middel van flashbacks wordt langzaamaan duidelijk wat er precies aan de hand is. De serie staat bol van de onverwachte plotwendingen. Viola Davis kruipt in de huid van strafrechtadvocate Annalise Keating, een rol waarvoor ze ook een Emmy Award in ontvangst nam.
IMDb-score How to Get Away With Murder: 8.1
5. Rectify
Van deze vierdelige serie staat voorlopig alleen het eerste seizoen op Netflix. De serie draait om Daniel Holden, die op 19-jarige leeftijd wordt veroordeeld voor gruwelijke misdaden. Vervolgens spendeert hij 19 lange jaren in de ncel, tot DNA-sporen zijn veroordeling in twijfel trekken. Als hij de gevangenis verlaat en een nieuw leven probeert op te bouwen in een klein Amerikaans stadje, lijkt zijn inburgering allesbehalve eenvoudig te zijn. Velen zijn er tenslotte nog steeds van overtuigd dat Daniel schuldig is en zijn niet van plan hem een tweede kans te geven. Een interessante karakterstudie volgt in de vorm van 4 seizoenen, waarin Daniel het vertrouwen van zijn buurtbewoners probeert terug te winnen.
Ben jij fan van series vol spanning en sensatie? Bekijk dan de top 10 beste misdaadseries (IMDb).