Iedereen droomt, ook als je denkt dat dat niet zo is
Nog even voor de duidelijkheid: iedereen droomt tijdens de nachtelijke uurtjes. Het is belangrijk om dat te benadrukken, omdat er nog steeds mensen zijn die beweren dat ze ‘eigenlijk nooit’ dromen. Dit is echter feitelijk onwaar, aangezien deze mensen dus gewoonweg minder goed – in sommige gevallen misschien zelfs helemaal niet – in staat zijn hun dromen te onthouden. En dat is precies waar je crux van dit verhaal zich bevindt: de ene persoon kan zijn of haar dromen makkelijker onthouden dan de ander. Maar waar heeft dat dan precies mee te maken?
Daarvoor zullen we de hersenen eerst even wat beter moeten bestuderen. Er zijn namelijk meerdere factoren die een rol spelen bij het onthouden van dromen, of juist het ontbreken van herinneringen hieraan.
Wat gebeurt er met onze hersenen als we slapen?
In onze hersenen vinden non-stop door processen plaats, waarvan wij het bestaan niet afweten. Het is als het ware een geoliede machine, die dag en nacht bezig is met het verwerken van informatie. Je kunt je wellicht wel voorstellen dat informatieverwerking in de hersenen er overdag anders uitziet dan ’s nachts. Sommige delen van onze hersenen zijn ’s nachts bijvoorbeeld minder actief dan overdag.
Dat geldt ook voor het langetermijngeheugen: dit gedeelte is nagenoeg inactief tijdens de nachtelijke uurtjes. Gevolg daarvan is dat we dromen vaak niet herinneren als deze al zijn afgelopen vóórdat we wakker worden, wat helaas vaak het geval is. Dit betekent automatisch dat we dromen vaak wel herinneren als ze plotseling worden afgekapt als we uit de slaap ontwaken. Ga maar eens na bij jezelf: waarschijnlijk herinner jij je vaak de dromen nog die bruut zijn onderbroken toen je plotseling ontwaakte.
Emotie speelt een belangrijke rol bij het onthouden van je droom
Er zijn natuurlijk meerdere factoren die een rol spelen in het al dan niet onthouden van dromen. In feite kan bijna elke vorm van afleiding ervoor zorgen dat je niet meer weet wat je gedroomd hebt. Denk bijvoorbeeld aan de wekker die plotseling afgaat of een krakende traptrede als iemand naar het toilet moet. Het is voldoende om alle beelden die zich ’s nachts aan je opdringen in één klap te vergeten. Er zijn ook factoren die juist bijdragen aan het onthouden van je droom, bijvoorbeeld emotie. Als je veel emoties ervaart in je dromen – zowel in positieve als negatieve zin – zorgt dit er vaak voor dat we ’s ochtends nog weten waar het over ging. Vaak kun je de emotie zelfs nog terughalen en soms kun je dat gevoel nog een gedeelte van de dag vasthouden. Daarom kunnen we ons vaak nachtmerries nog goed voor de geest halen.
Dromen vinden met name plaats in de REM-slaap
Al met al kun je de volgende conclusie trekken: als je gevoelig van aard bent, is de kans groter dat je dromen onthoudt. Dit komt doordat je wat emotioneler bent dan andere mensen, wat zich eveneens in je dromen uit. En hoe meer emoties er in een droom aan bod komen, hoe groter de kans dat je deze onthoudt. Word je echter dagelijks blootgesteld aan stress, is de kans weer geringer dat je je dromen zult onthouden.
Stress zorgt er namelijk voor dat je minder makkelijk in de REM-slaap terecht komt. De REM-slaap staat voor rapid eye movement en wordt ook wel de droomslaap genoemd. De naam zegt het al: in deze fase vinden de dromen plaats. Tijdens de REM-slaap is de hersenactiviteit namelijk vergelijkbaar met ons actieve brein dat we overdag gebruiken. Hoe minder REM we per nacht pakken, hoe minder we dus dromen.
Er is een reden dat we vaak absurde dromen hebben
Heb je je bovendien weleens afgevraagd waarom dromen altijd absurd en verre van realistisch zijn? Dit houdt namelijk eveneens verband met het feit dat we onze dromen niet altijd onthouden. Het komt namelijk wel degelijk voor dat we realistisch dromen, alleen heeft ons brein de neiging deze beelden ook weer meteen weg te stoppen. En dat doet ons brein met een reden: als we deze beelden namelijk niet zouden vergeten, wordt de scheidslijn tussen wat droom en werkelijkheid is te vaag.
Kortom, ons brein wil niet in de war raken. Het gevolg hiervan is dan we slechts de idiote dromen onthouden, waardoor we het er eigenlijk allemaal over eens zijn dat dromen altijd bizar zijn. In feite dromen we dus eigenlijk best vaak normaal, alleen onthouden we dat dan niet.