Als je puur naar de statistieken kijkt, dan doet Jos zwaar onder van Max. Tweemaal een podiumplek – P3 – in zijn debuutjaar, het klinkt zo gewoontjes. Weet wel: Jos dook in één keer als nieuweling in het diepe, toen zich een kans voordeed om F1 te rijden. Die kans komt doorgaans maar één keer namelijk. Voor Jos betekende dat: debuteren naast Michael Schumacher bij een topteam in 1994.
Hoe goed was Jos Verstappen als F1-coureur? Te vroeg gebloeid maar nooit opgegeven
Een controversieel seizoen. Een waarin de Duitser stelselmatig nieuwer, beter materieel kreeg. Een ongelukkige crash bij zijn debuutrace hielp niet – al was het niet helemaal zijn schuld. De top halen is daarnaast één kwestie, dat omzetten tot successen – zeker in je eerste jaar, met de extra druk en aandacht vooraan – de coureurs die dat glansrijk overleefden zijn hooguit op twee handen te tellen. Vele minderbedeelden kregen daarnaast niet eens een tweede kans.
Dat Jos doorstootte naar dit topniveau – het is geen toeval geweest. Ook rauw talent speelde een rol. Zo werd Jos Verstappen eerst kampioen in de Duitse Formule 3. Hij won in twee jaar tijd (1992-1993) twee titels. Zo ook de Formula Opel Lotus Benelux. Ongenaakbaar ook, in zekere zin – hij won in dat kampioenschap acht van de negen races.
En dat hij in trek was, bewijzen de sponsoren die hij strikte door de jaren. Trust bijvoorbeeld, maar ook het inmiddels opgeheven Nederlandse IT-bedrijf Lost Boys. Dat zijn géén suikeroompjes, maar bedrijven die zich enkel binden aan iemand; een Nederlander, die behoorde tot de top.
Worstelen met grotere financiers vinden en overleven in de Formule 1
Maar geld, vooral wat betreft zijn rits aan werkgevers in de F1, was eveneens bepalend verderop in de carrière-rit van Jos. En dan hebben wij het over het grote geld, achter de teams waar hij ondanks karig en onbetrouwbaar materieel toch het beste ervan poogde te maken. Hoeveel je als coureur meeneemt naar een team is naast en behoorlijke dosis aan talent keer op keer doorslaggevend gebleken.
En dat hij het, ondanks alles – lees: dozijnen uitvalbeurten en enkele top-tienfinishes – in totaal negen seizoenen uithield in F1 is veelzeggend. Dat Jos het telkens bleef proberen in slechte auto’s geeft een vertekend beeld. Hij stond er immers wel, ook al waren zijn kansen miniem in de sport waar een machine evengoed je potentieel bepaalt. Men hoopte telkens dat eens zou regenen. Want dan kwam Jos bovendrijven; steeg boven zijn materieel uit.
Een topteam (in de maak) aasde op een gegeven moment weer op het bewezen talent van Jos. Een nieuw project van Honda stond in de steigers, met een topdesigner aan het roer én Jos als de eerste man. Maar toen de auto-ontwerper – een sleutelfiguur – plots overleed, trok men de stekker uit het plan.
Zijn carrière na én in de Formule 1
Nee, Jos Verstappen werd de zondebok van bijna heel Formule 1-lievend Nederland. Iets om tegenaan te schoppen op de zondag, als leedvermaak op tv. Vrij onterecht. Maar zo werkt beeldvorming zodra je noodgedwongen in een slecht daglicht staat op het wereldtoneel. Zijn revanche is inmiddels ruimschoots binnen. Deels indirect. De beste man schreef de 24-uur van Le Mans op zijn naam in 2008 en won dat jaar ook de competitiebeker in de Le Mans-series, LMP2. Maar de allergrootste overwinning kwam voort uit het klaarstomen van Max Verstappen – de eerste Nederlandse wereldkampioen Formule 1. Dik respect.
Lees ook over de hele carrière van Max Verstappen. Hij ging van ruwe diamant naar een wereldkampioen.