Russische kernramp
In het jaar dat we live op tv zagen hoe space shuttle the Challenger ontplofte – 1986 – waren we ook getuige van een van de zwaarste door de mens veroorzaakte rampen van de eeuw. In de jaren 60 en 70 zag men vooral de voordelen van kernenergie. Van de gevaren wist men eigenlijk niets af. In wat toen nog de Sovjet Unie was en tegenwoordig Noord-Ukraïne is, vlakbij de plaats Chernobyl, ontstond er in een kernreactor een explosie bij een routine veiligheidscheck.
Door die check waren de beveiligingssystemen uitgeschakeld. Vervolgens vatte radioactief materiaal in de open lucht vlam, en verspreidde de radioactieve straling zich razendsnel. Alleen al bij de explosie zelf kwamen 31 mensen om het leven. De effecten op langere termijn waren toen nog nauwelijks te overzien.
Chernobyl
Het verhaal van de kernramp van Chernobyl is nu onderwerp voor de gelijknamige vijfdelige miniserie die zeer veel indruk maakt. De serie heeft op IMDb een score van 9,7. Daarmee is het niet alleen de best scorende nieuwkomer dit jaar, maar ook de hoogste genoteerde serie op de site überhaupt. En dat is best opmerkelijk. Hoofdrollen zijn er voor Stellan Skarsgård en Jared Harris. Beiden zijn oude rotten in het vak die meestal te zien zijn in de wat apartere bijrollen. Oplettende kijkers weten al jaren dat er eigenlijk niet velen beter zijn dan deze acteurs.
Skarsgård speelt de afgezant van het Kremlin, die aangesteld is om leiding te geven aan de commissie die gaat over de nasleep van de kernramp. Aanvankelijk onderschat hij het gevaar en de impact van de ramp volledig. Hij gaat ervan uit dat de situatie stabiel is. Harris weet als kernenergie-expert echter wel dat als het misgaat met nucleair materiaal, hoe erg het misgaat. Samen sturen ze de operatie aan om de schade van de ramp zo veel mogelijk te beperken.
Stijlvolle verfilming
Chernobyl is het verhaal van hoogmoed van de mens, van hoe we onze grenzen verleggen, maar ook hoe we kunnen spelen met vuur zonder het door te hebben. Het is een verhaal van onmacht, en onkunde, maar ook van de dapperheid van de reddingswerkers na de ramp. Om zo’n tragische, traumatische gebeurtenis te verfilmen, is lang zo makkelijk nog niet. Aan de ene kant is het een fascinerend verhaal. Aan de andere kant is er de dreiging het verhaal te sensationaliseren. Je wil bovenal de slachtoffers eer aandoen. Precies dat laatste is waar de miniserie nu zo om geprezen wordt.
Waar is het te zien?
Chernobyl is een serie van HBO. In Nederland kan je via een speciaal abonnement bij Ziggo HBO-series bekijken. De zender achter onder meer The Sopranos, Game of Thrones, The Wire en Veep is erg behouden met het uitbesteden van de rechten van hun content. Dat we Chernobyl op Netflix gaan zien, is dan ook zeer onwaarschijnlijk. Wel kun je op Netflix de docu City 40 bekijken over een geheime Russische stad die gebukt gaat onder een geheimzinnig nucleair verdrag. Mocht je beschikken over een krachtige verbeelding, dan is de experimentele, non-narratieve docu The Bomb over de kracht van de atoombom wel wat voor jou.
Bekijk ook welke series jij kan volgen tijdens de NPO Detectivemaand.