De geschiedenis van de pepernoten en kruidnoten
Als we het hebben over pepernoten, bedoelen we eigenlijk kruidnoten. Het is immers niet hetzelfde product, er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen de pepernoten en kruidnoten. Dat de meesten dit niet weten is overigens niet vreemd. Al in 1931 werd het woord ‘pepernoot’ als synoniem van kruidnoot in woordenboeken gevonden. Maar bakkers maken wel degelijk onderscheid tussen de twee decemberlekkernijen, die tussen de chocoladeletters, taaitaai en munt-chocola momenteel weer volop floreren in de supermarkt.
De oorsprong van pepernoten en kruidnoten gaat terug tot de middeleeuwen, toen specerijen zoals kaneel, kruidnagel en nootmuskaat werden geïntroduceerd in Nederland via handelsroutes vanuit het Verre Oosten. Deze specerijen werden al snel populair in de Nederlandse keuken en werden gebruikt in verschillende gebakken producten, waaronder pepernoten en kruidnoten. In de loop der jaren zijn deze lekkernijen geëvolueerd en zijn ze een onmisbaar onderdeel geworden van de Nederlandse Sinterklaastraditie.
Verschillen in bereiding, ingrediënten en vorm tussen pepernoten en kruidnoten
Het verschil tussen pepernoten en kruidnoten zit hem vooral in de bereiding en de ingrediënten. Zo wordt de pepernoot gemaakt van roggemeel en is de structuur te vergelijken met die van taaitaai. Verder zijn ook de ingrediënten totaal anders. Een pepernoot wordt immers gekruid met anijs en gezoet met honing, en lijkt ook daarin dus veel op taaitaai. Ook verschilt de vorm. Dat heeft te maken met het feit dat pepernoten dichter op elkaar gebakken worden. Wanneer ze gaan rijzen, drukken ze tegen elkaar aan. Pepernoten zijn dan ook vaak groter en hoekiger en zien er vrijwel nooit hetzelfde uit. In tegenstelling tot de kruidnoot, die steevast rond is. De pepernoot is vaak ook niet zo knapperig als de kruidnoot, en heeft ook in structuur veel weg van taaitaai.
Van deze twee is de kruidnoot bij uitstek het meest populair en tevens de noot die we tijdens de Sinterklaastijd het meest eten. De kruidnoot heeft meer weg van speculaas en is hard en knapperig van structuur. De kruidnoot is gemaakt van tarwemeel en heeft de smaak te danken aan de toevoeging van kaneel, nootmuskaat, kruidnagel, gember en kardemon, samen ook wel de speculaaskruiden genoemd. De kruidnoot is knapperiger dan een pepernoot en heeft over het algemeen een ronde vorm. Qua smaak lijkt de kruidnoot op een speculaasje. Wat de kruidnoot nog meer onderscheidt van de pepernoot, is het feit dat het strooigoed is, waartoe ook onder meer schuimpjes, en ander klein snoepgoed behoren. Dit wordt op scholen en elders gestrooid of uitgedeeld als Sinterklaas er met zijn pieten verschijnt.
Een ander belangrijk verschil tussen pepernoten en kruidnoten is de manier waarop ze worden gegeten. Pepernoten worden vaak gegeten door ze in een handvol tegelijk in de mond te stoppen, terwijl kruidnoten meestal één voor één worden gegeten vanwege hun harde textuur.
Nu weet jij dus wat de verschillen zijn tussen een pepernoot en een kruidnoot. Wat buiten kijf staat is dat ze allebei zijn geïntegreerd tot een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse Sinterklaastraditie, of je nu de voorkeur geeft aan de zachte en kruidige smaak van pepernoten of de knapperige zoetheid van kruidnoten.