Snap jij wat van de gebeurtenissen in Tenet?
Tenet lijkt twee kampen voortgebracht te hebben. Het ene kamp vindt dat deze twee uur-durende audiovisuele ervaring wederom een meesterwerk is van het genie Christopher Nolan. Terwijl de andere groep stomverbaasd achter wordt gelaten en de film wegschuift als een warrige samenhang van gebeurtenissen. Als je net als die tweede equipe met een flinke mindfuck bent achtergelaten, proberen we in dit stuk wat helderheid voor je te scheppen met een uitgebreide Tenet uitleg. Proberen, zeggen we hè.
Het is een typische Christopher Nolan film
Tenet is een verwarrende film. Daar kunnen we het met z’n allen over eens zijn. Wie dat nu niet beaamt zit gewoon een beetje tof te doen. Want ook al denk je het allemaal in de smiezen te hebben, hebben we slecht nieuws voor je. In grote lijnen is het enigszins te volgen, maar de speelfilm is overladen met gecompliceerde meta-lagen, easter eggs en onsamenhangende dialogen. We zijn ook niet anders gewend van Nolan, om maar even terug te denken aan Inception en Intersteller.
Het woord ‘Tenet’ is een palindroom
Tegen de tijd dat het beeld op zwart springt, moet je de (hoofd)personages van voor tot achter kennen, de dubbele verhaallijnen van elkaar onderscheiden en door hebben of ze nou vooruit of juist teruggaan in de tijd. Het is allemaal niet zomaar wat. Voor wie helemaal radeloos is achtergebleven, leggen we de basis nog even kort uit. Tenet is een palindroom: een woord dat je van voor naar achter en van achter naar voor kunt lezen en dan staat er exact hetzelfde. Waardoor velen al snel een link legde naar het eeuwenoude Latijnse Sator Square-vierkant.
In het vierkant hieronder kun je de woorden van links naar rechts, van rechts naar links, van boven naar onder én van onder naar boven lezen. Al deze worden zijn terug te linken naar Tenet. Andrei Sator, de Russische boosdoener staat erin, net als zijn bedrijf Rotas. Opera spreekt voor zich, daar is waar het allemaal begon. En als laatste Arepo: naam van de man die de nep Goya-schilderijen maakte.
De uitleg van het einde van Tenet
Ergens in de toekomst wordt een soort technologie uitgevonden die de entropie van mensen en objecten kan omkeren. De hoeveelheid wanorde in een systeem wat maar één kant op kan stromen. Wanneer de entropie wordt omgedraaid, draait ook de tijdstroom om. En dat is precies het plan van Andrei Sator. Deze technologie gebruiken om de richting van tijd om te draaien, waardoor mensen in de toekomst invloed kunnen uitoefenen op het verleden, en hiermee het verleden dus veranderen. Iedereen in het heden zou dan ophouden te bestaan of er zou een derde Wereldoorlog losbarsten. Ben je nog bij? Goed.
Dan naderen we de final battle waarbij de strijdkrachten van Tenet zijn opgesplitst in blauw en rood: de rode soldaten reizen door de tijd, hun blauwe tegenhangers zijn dezelfde soldaten, die hun aanval tien minuten in de toekomst beginnen, maar achteruit door de tijd reizen. Die kleuren zijn erg belangrijk om onderscheid te maken tussen het verleden en de toekomst. Laat dat maar even op je inwerken.
Tenet is tien minuten voor en tien minuten achteruit in de tijd. Aan het einde onthult Neil (Robert Pattinson) dat het The Protagonist (John David Washington) was die hem in de toekomst rekruteerde. Dat maakt duidelijk waarom Neil altijd een stap voor was en wist wat er zou komen. Alleen op dat moment heeft hij daar dus nog geen weet van. Dit valt allemaal op zijn plaats wanneer Neil wegloopt en we een oranje koord aan zijn rugzak zien bungelen – die ook al helemaal het begin in het theater is te spotten. Dit is hetzelfde koord die te zien was op de tas van de man die The Protagonist redde van een omgekeerde kogel en later bij de persoon die de poort naar de bom ontgrendelt.
Daar houdt het op voor Neil. Hij moet teruggaan naar de omgekeerde kant van de strijd, zodat hij de poort kan openen en voor de kogel kan stappen die bedoeld is voor The Protagonist, zoals we al eerder zagen. Voor The Protagonist is dit slechts het begin van hun verhaal samen. Of je het nou een waar kunstuk vindt of een onsamenhangende mengelmoes van omstandigheden, er is wel over nagedacht. Misschien is het handig om de film nog eens rustig op je eigen dooie gemak te doorlopen en nog een keer te kijken nadat je deze Tenet uitleg hebt doorgenomen.