Wat is een jetlag eigenlijk precies?
Om iets aan een jetlag te kunnen doen is het in de eerste plaats belangrijk om te weten wat het precies is en waarom we er last van kunnen hebben. Ons lichaam heeft een natuurlijk dag- en nachtrime, die is afgesteld op de tijdzone waarin we leven. Als we het vliegtuig pakken, kan het echter zomaar zijn dat we in een andere tijdzone terechtkomen. Onze biologische klok raakt dan van slag, omdat we daarmee verplicht worden op ons dag- en nachtritme bij te stellen. We moeten nu bijvoorbeeld eerder, of juist later gaan slapen dan we gewend zijn. Onze hersenen kunnen dat in principe prima aan, dat heeft alles te maken met mindset. Maar ons lichaam heeft vaak langer de tijd nodig om zich aan te passen. En daar kunnen we best wel wat hinder van ondervinden.
Waar heb je last van bij een jetlag?
Veel mensen denken bij een jetlag alleen aan vermoeidheid, of juist het ontbreken daarvan als je naar bed gaat. Maar een jetlag kan een veel breder palet aan nare klachten met zich meebrengen. Je kunt bijvoorbeeld ook last hebben van hoofdpijn, onrust, misselijkheid, slapeloosheid en verminderde eetlust. Daarnaast kan een jetlag op het gemoed spelen, waardoor je last kunt krijgen van stemmingswisselingen. Allemaal niet bevorderlijk voor het functioneren, maar absoluut ook geen reden tot paniek. Bovendien kun je, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, allerlei dingen doen om de jetlag te bestrijden.
Probeer alvast te wennen aan de nieuwe tijdzone
Om een jetlag te voorkomen kun je verschillende dingen doen. Als je echt fanatiek bent, kun je een aantal dagen voor vertrek al overstappen op de toekomstige tijdzone. Als je richting het Westen vliegt, betekent dat dat je langzaamaan je dagen langer zult moeten maken, aangezien je dan terug in de tijd vliegt. Vlieg je naar het Oosten, dan zul je juist eerder naar bed moeten gaan. Vaak is dat lastiger, omdat je dan moet gaan slapen terwijl je nog niet moe bent. Het kan helpen om een oogmasker en oordoppen te dragen, zodat je je beter kunt afsluiten van de buitenwereld. Hoe verder je vliegt, hoe groter het tijdsverschil met Nederland is. Het is belangrijk dat je in de nieuwe tijdzone niet vervalt in je biologische dag- en nachtritme. Daarom kun je beter niet ‘even gaan liggen’ als je moe bent.
Dit kun je nog meer doen om een jetlag te voorkomen
Om goed bestand te zijn tegen een jetlag en deze het hoofd te bieden is een goede weerstand van levensbelang. Eet daarom in de dagen voor vertrek genoeg groente en fruit. Alcohol en koffie zijn daarentegen niet bevorderlijk voor de jetlag, dus probeer deze twee dan ook te vermijden. Zorg dat je ook gehydrateerd blijft, dus drink voldoende water. Daarnaast raakt je lichaam in nieuwe tijdzones vaak ontregeld doordat je op andere tijden eet. Daarom is het van belang om je lichaam hier langzaam aan te laten wennen. Eet in de eerste dagen van je verblijft daarom lichte maaltijden, bijvoorbeeld soep. Als je echt veel last hebt van de jetlag, kun je melatonine slikken, een lichaamseigen hormoon dat het slaap-waakritme reguleert. Je slikt dit twee tot vijf dagen voordat je naar bed gaat of bij nachtelijke slapeloosheid.