Waarom zijn de voedselprijzen ineens zo gestegen in 2023?

Het is een zorgwekkende ontwikkeling die we allemaal meemaken: de significante prijsstijgingen van voedsel in de supermarkt, en ook andere supermarktproducten als maandverband, wasmiddel en toiletpapier. Die prijsstijgingen begonnen zo rond maart 2022, het moment dat de oorlog in Oekraïne begon. Doordat er daardoor geen gas meer uit Rusland werd geïmporteerd, stegen eerst de energieprijzen, en dat drong door een wisselwerking uiteindelijk door tot de voedselprijzen. Die gestegen kosten worden doorberekend door elke partij in de voedselketen, van boer, tussenhandel naar supermarkt. En aan het einde van de rit betaalt de consument de prijs.

En hoewel de voedselprijzen de laatste maanden wel ietwat stagneren, zijn deze prijzen nog steeds exorbitant hoog. Consumentenprogramma Kassa zocht uit dat de prijzen in 2023 gemiddeld liefst 13,21 % zijn gestegen ten opzichte van 2022. Bizar!

Wat betaal je gemiddeld voor een vol boodschappenmandje in de supermarkt?

Allemaal leuk die percentages, maar hoeveel betaal je in 2023 nou voor een vol boodschappenmandje? Kassa zette zes supermarkten op een rij, waarbij de ALDI zeer verrassend als duurste uit de bus kwam – kanttekening: de mandjes zijn gevuld met alledaagse producten, zoals sinaasappels, wasmiddel, thee en aardappelen.

  • Albert Heijn: € 64,84 – (15,82%  t.o.v. september 2022)
  • ALDI: € 66,46 – (11,93 % t.o.v. september 2022)
  • Dirk: € 56,46 – (13,52 % t.o.v. september 2022)
  • Jumbo: € 65,36 – (16,99 % t.o.v. september 2022)
  • Lidl: € 61,21 – (9,07 % t.o.v. september 2022)
  • Plus: € 64,12 – (11,87 % t.o.v. september 2022)

Flinke prijsstijgingen én verschillen tussen supermarekten dus, en uit verder onderzoek van het consumentenprogramma blijkt dat de supermarkten er niet eens het meest aan verdienen – hun winstmarge is zelfs met gemiddeld 1% gedaald. Vooral de melkveehouders blijken flink te profiteren van de prijsstijgingen, getuige de prijzen voor zuivel die met bijna 50% stegen. Daarnaast merkte ook de overheid de prijsstijgingen positief in haar portemonnee. Bij elke prijsverhoging stijgen de btw-opbrengsten die uiteindelijk bij de overheid terechtkomen, en dat was in 2022 wel heel veel. De totale btw-opbrengsten in 2022 waren € 72,7 miljard. Dat was € 5,2 miljard meer dan begroot.