Afschaffing basisbeurs in het collegejaar 2015/2016
Met ingang van het collegejaar 2015/2016 werd de basisbeurs afgeschaft voor nieuwe studenten, die werd vervangen door een ”sociaal leenstelsel.” Deze basisbeurs is vanaf september in het studiejaar 2023/2024 weer terug ingevoerd. Dit heeft de Eerste Kamer unaniem op 6 juni 2023 besloten. De leerlingen die in deze periode tijdens de afschaffing van de basisbeurs hebben gestudeerd worden ook wel de ‘pechgeneratie’ genoemd.
De nieuwe basisbeurs voor uitwonende studenten gaat omhoog. Vanaf studiejaar 2023/2024 is de tegemoetkoming namelijk € 274,90 per maand. Thuiswonende studenten krijgen vanuit de basisbeurs € 110,30 per maand. Vanwege de hogere kosten voor boodschappen en energie kunnen uitwonende studenten in het studiejaar 2023/2024 ook nog eens eenmalig op € 164,30 per maand extra rekenen. Dit is een gift en dus geen lening. Toen het leenstelsel in 2015 in ging, werd alles automatisch een lening. Vele studenten hebben door de invoering van het leenstelsel hoge schulden gemaakt. Wij hebben gekeken naar wat de gemiddelde studieschuld in Nederland momenteel is.
Gemiddelde studieschuld in Nederland bedraagt
In het begin van 2022 was de gemiddelde studieschuld € 15.900 en in 2015 was het gemiddelde zo’n € 12.400. Er waren toen bijna 300.000 mensen met minimaal € 30.000 studieschuld, dat is € 180.000 meer dan in 2015. Ruim 100.000 mensen hadden een schuld van minstens € 50.000. Daarnaast waren er ook nog 1400 mensen met een schuld van meer dan een ton. In de jaren voorheen was dat beduidend minder. Maar er zijn ook enorme uitschieters. Studieschulden van € 50.000 of meer komen steeds vaker voor. Vooral na de invoering van het leenstelsel.
Inmiddels zijn nu ook de cijfers van 2023 bekend. De totale studieschuld van huidige en oud-studenten was begin 2023 opgelopen tot 28,2 miljard euro. Dat is een toename van 1,7 miljard ten opzichte van het jaar ervoor en meer dan verdubbeld sinds de invoering van het leenstelsel in 2015. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
De gemiddelde studieschuld bedroeg begin 2023 € 17.100 per persoon. Slecht nieuws voor degenen met een flinke studieschuld: de rente over studieschuld stijgt in 2024 naar 2,56%. Dit houdt in dat je, wanneer jij op het bedrag van de gemiddelde studieschuld staat, jaarlijks € 437,76 betaalt aan rente. Een financiële tegenvaller.
Ruim 330.000 mensen hadden in 2023 een studieschuld van meer dan € 30.000. Dat zijn er 26.000 meer in vergelijking met 2022 en 215.000 meer dan in 2015. Ruim 120.000 mensen hadden een studieschuld van meer dan € 50.000, en 1,8 duizend hadden meer dan een ton schuld. Slechts de helft van de mensen met een studieschuld heeft een schuld lager dan € 10.000 en 4% had minder dan € 500 schuld.
Compensatie voor het missen van de basisbeurs
De studenten die de basisbeurs mis hebben gelopen hebben recht op een compensatie. Hier heb je recht op als je tijdens het leenstelsel minimaal 12 maanden hebt gestudeerd, recht had op studiefinanciering en binnen 10 jaar je diploma haalt. Hoeveel recht op compensatie je hebt, hangt af van het aantal jaren dat je studeerde tijdens het leenstelsel. De tegemoetkoming is € 29,92 per maand. Dit bedrag krijg je alleen voor de officiële duur van je studie en als je je diploma hebt gehaald. Dat komt dus neer op een compensatie van € 1.436 voor studenten die 4 jaar hebben gestudeerd en € 359 voor studenten die in het studiejaar 2022-2023 zijn gestart met hun opleiding.
Lees hier meer over de tegemoetkoming voor scholieren.