Maurizio Cattelan tovert een banaan om tot een kunstwerk van miljoenen

De banaan, onderdeel van een kunstwerk genaamd Comedian van de Italiaanse kunstenaar Maurizio Cattelan, was eerder gekocht bij een fruitkraam op slechts enkele straten van het veilinghuis. Daar stond Shah Alam, een 74-jarige marktkraamhouder, nietsvermoedend bananen te verkopen voor 25 cent per stuk. Vier stuks voor een eurootje, als je een goede deal wilde.

“Dat was mijn banaan?“

Toen een journalist van The New York Times hem vertelde dat een van zijn bananen de hoofdrol speelde in een kunstwerk dat miljoenen opleverde, brak Alam in tranen uit. Voor hem is een banaan geen kunst, maar simpelweg brood op de plank. “Ik ben een eenvoudige man“, zei de weduwnaar, die dagelijks 12 uur werkt en zijn kale inkomen deelt met vijf huisgenoten in een kelderappartement.

De koper, een ondernemer met een voorliefde voor crypto, rechtvaardigde de bizarre aankoop door te stellen dat het kunstwerk een brug slaat tussen kunst, memes en digitale valuta. Maar Alam heeft daar geen boodschap aan. “Snappen deze mensen niet wat een banaan is?” vroeg hij zich hardop af.

Miljoenen versus de marktkraam

Voor Alam voelde de verkoop wrang. Hij werkt al jarenlang voor een karig loon, terwijl zijn product – zonder poespas – opeens een symbool wordt voor het overmatige. Om hetzelfde bedrag te verdienen als de opbrengst van de Comedian, zou Alam ongeveer 25 miljoen bananen moeten verkopen. Laat dat maar even bezinken.

Banaan als statement

Cattelan is overigens geen onbekende in de wereld van controversiële kunst. In 2019 verkocht hij drie versies van dezelfde banaan, toen nog voor de relatief bescheiden prijs van € 113.000 per stuk. Dit keer trok het kunstwerk echter de aandacht van Justin Sun, de koper, die beweerde de banaan later te willen opeten. Want waarom niet?

Wie wint, wie verliest?

Voor Alam blijft het wrange gevoel. “Het voelt alsof deze mensen iets van mij hebben gepakt zonder dat ik daar iets voor terugzie”, zei hij. En hoewel het voor Sun een ‘cultureel fenomeen’ is, blijft de vraag: wie profiteert hier nu echt?

Het is de ironie van de moderne kunstwereld: een simpele banaan wordt verheven tot een symbool, terwijl degene die het letterlijk mogelijk maakte – de marktkraamhouder – onzichtbaar blijft. Misschien is dat wel de echte boodschap van dit kunstwerk.

Misschien word je de volgende keer ook miljonair, als je je appel gewoon tegen de muur plakt met wat tape.