Imposter syndrome betekenis: wat is het precies?
Het imposter syndrome, of oplichterssyndroom, is een psychologisch fenomeen waarbij mensen twijfelen aan hun eigen capaciteiten, zelfs wanneer ze objectieve successen hebben geboekt. Ondanks diploma’s, promoties of complimenten geloven ze dat hun prestaties te danken zijn aan geluk, toevalligheden of hulp van anderen. Dit constante gevoel van onzekerheid en angst om ‘door de mand te vallen’ kan verlammend werken, vooral bij perfectionisten en ambitieuze mensen.
De mogelijke oorzaken van het imposter syndrome
Hoewel het imposter syndrome iedereen kan treffen, blijkt uit onderzoek dat vrouwen er vaker last van hebben dan mannen. Een mogelijke oorzaak is een combinatie van persoonlijke eigenschappen, zoals perfectionisme, en maatschappelijke verwachtingen. Dit komt vooral tot uiting in competitieve omgevingen, waar je jezelf voortdurend vergelijkt met anderen. Daarnaast kan een laag zelfvertrouwen bijdragen aan het imposter syndrome. Onderzoeken laten zien dat vrouwen zichzelf vaker onderschatten, ook wanneer objectieve gegevens zoals cijfers of prestaties juist in hun voordeel spreken. Deze innerlijke criticus kan leiden tot twijfel aan je eigen kunnen en de angst om te falen.
Aan de symptomen van dit syndroom kan jij herkennen of je een ‘imposter’ bent
Herken je jezelf in deze kenmerken?
- Twijfel aan je eigen carrière: je denkt dat je prestaties niet aan je talent te danken zijn, maar aan geluk of hulp.
- Perfectionisme: je stelt extreem hoge eisen aan jezelf en voelt je nooit tevreden.
- Angst om te falen: nieuwe uitdagingen vermijd je uit angst om door de mand te vallen.
- Vergelijken met anderen: je focust op de kwaliteiten van anderen en ziet je eigen sterke punten niet.
De behandeling: hoe ga je ermee om?
Gelukkig zijn er manieren om het imposter syndrome aan te pakken, zodat je jezelf stap voor stap meer kunt waarderen. Het begint bij het erkennen van je gevoelens; iedereen twijfelt wel eens aan zichzelf, maar dat maakt je niet minder waardevol. Daarnaast helpt het om je successen te vieren door een lijst bij te houden van wat je allemaal bereikt hebt, zodat je hierop kunt terugkijken op momenten van onzekerheid. Bespreek ook je gevoelens met iemand die je vertrouwt; vaak ontdek je dat je niet de enige bent die hiermee worstelt. Wees realistisch in wat je van jezelf verwacht en accepteer dat fouten maken menselijk is—niemand is perfect en dat hoeft ook niet.
Stop bovendien met jezelf te vergelijken met anderen, want iedereen heeft zijn eigen tempo en groei. Leer complimenten te accepteren in plaats van ze weg te wuiven; ze worden niet zomaar gegeven. Zie ten slotte fouten als waardevolle leermomenten, een kans om te groeien en sterker te worden—denk aan de term FAIL: First Attempt In Learning. Door deze stappen te volgen, kun je het negatieve stemmetje in je hoofd steeds beter de baas worden.