De afgelopen weken ben ik mij gaan bezighouden met de feminisering van onze maatschappij. Naarmate de vrouw een belangrijkere rol binnen de samenleving heeft gekregen, lijkt de samenleving als geheel vrouwelijker te zijn geworden. Maar wat doet dit nu met mannen? Wat is een echte man? Wat is mannelijk gedrag? Mijn vragen manifesteren zich in een persoonlijke zoektocht naar mannelijkheid. – Jacob Schaap
De Jager Verzamelaar
Tijdens mijn tocht kom ik andere zoekende mannen tegen. Een van deze mannen is Jan Willem Groen. Volgens Jan Willem moet een echte man kunnen overleven in de natuur. Na jaren in de randstad te hebben gewoond vraagt hij zich af of hij zelf nog wel een echte man is. Afgelopen september besluit hij de proef op de som te nemen.
Jan Willem bedenkt een eenvoudige missie: een dagenlange tocht dwars door de Veluwe. Ver weg van de bewoonde wereld trekt hij van Harderwijk naar Apeldoorn. Hemelsbreed is dat nog geen 40 kilometer. “Goed te doen zou je zeggen, maar natuur is een bitch” verzucht Jan Willem.
Aanvankelijk was zijn plan om de 40 kilometer over drie dagen te verdelen. Jan Willem heeft per dag een aantal uren om zijn kamp op en af te bouwen, een aantal uren om water en dergelijke te verzamelen en een aantal uren om kilometers te maken.
Makkelijker gezegd dan gedaan
Het eerste waar Jan Willem op stuk loopt is het lopen. Met kaart en kompas raakt hij constant uit koers. De afstand die hij moet afleggen om in Apeldoorn te komen wordt een stuk langer dan de 40 kilometer die hij op de kaart leest. Het tempo waarin hij loopt valt Jan Willem ook vies tegen, worstelend door het struikgewas en de spinnenwebben gaat hij een stuk langzamer dan op de geasfalteerde wegen die hij gewend is.
Helaas voor Jan Willem heeft hij dringendere problemen. Zijn waterfles is na een paar uur al bijna leeg, het 0,75 liter formaat was misschien toch niet ideaal. Bear Grylls achtige technieken zoals mos uitwringen blijken op tv een stuk effectiever dan in het echt en leveren niets dan een paar druppels op.
Op zoek naar water
Jan Willem zet koers richting de Leuvenumsche Beek. Hier aangekomen gebruikt hij zijn matig presterende keramische pomp (Chinese makelij) om water te verzamelen. De volgende stap is om het gewonnen water te koken en zo van schadelijke bacteriën te ontdoen.
Vuur blijkt echter een uitdaging op zich te zijn. Terwijl Jan-Willem met toenemende frustratie tussen het berkenhout zit te puffen in de hoop zijn vlammen meer dan smeulend te houden wordt hij van achter benaderd door een dame met een kort pittig kapsel en een labrador: “Je weet dat open vuur verboden is hier?”. Tot zover de eenzaamheid in de wildernis.
De eerste nacht
De avond valt vroeg in september. Jan Willem besluit opzoek te gaan naar een plek om zijn kamp op te slaan. Zijn tas hangt aan een touw onder een plastic zeil en zijn schoenen gaan op stokken zodat ze droog van de de grond blijven. Tussen twee bomen knoopt hij een hangmat waar hij met zijn slaapzak in gaat liggen.
Dag één is er geen voedsel uit het bos gehaald. In plaats van gestroopt konijn en geplukte bes eet Jan Willem een meegenomen Chorizo en notenmuesli mix. Misschien niet het gedroomde wildernis menu, maar honger maakt rauwe bonen zoet.
Als de nacht dan echt valt is er eigenlijk niets anders te doen dan slapen. Helaas heeft de heldere hemel de nacht ijzig koud gekregen. Geluiden uit het bos klinken onbekend en dragen weinig bij aan een goede nachtrust. Rillend wordt het een lange zit met weinig slaap.
De morgenstond heeft goud in de mond
Jan Willem wordt wakker omringd door lichte mist. Zodra zijn ledematen enigszins ontdooien hervat hij zijn zoektocht naar water. Hij komt op het ingenieuze idee om zijn sjaal tussen zijn onderbenen te knopen en door het hoge gras te lopen. De sjaal kan zich als een spons volzuigen met ochtenddauw en Jan Willem kan deze vervolgens uitwringen. Goed idee, maar helaas voor Jan Willem levert het behalve moddersokken en koude voeten weinig op. Het mislukte experiment betekent dat Jan Willem weer water op de kaart moet zoeken. Op enkele kilometers afstand ligt het ven Schapendrift.
Geen tweede Chris McCandless
Tijdens de tocht naar schapendrift kijkt Jan Willem pas echt goed om hem heen. Nu hij na zijn eerste nacht daadwerkelijk alleen door de natuur loopt voelt hij zichzelf tot rust komen. In de verte rennen wilde zwijnen, voor zijn voeten schiet een vos door het gras.
Jan Willem realiseert zich dat hij zijn experiment moet afbreken. Hij is veel te opportunistisch aan de slag gegaan. Zonder gedegen voorbereiding eindigt hij ongetwijfeld als een tweede Chriss McCandless. Apeldoorn is simpelweg niet haalbaar.
Jan Willems ouders wonen in Nunspeet, niet al te ver van Schapendrift. Het lijkt een beter idee om koers daar naartoe te zetten. Na een laatste nacht op de Veluwe gaat Jan Willem zijn moeder verrassen.
De laatste nacht
Ditmaal is Jan Willem niet voor één gat te vangen. Voorbereid op de koud trekt hij alles aan wat hij in zijn tas heeft voordat hij zich op zijn restanten worst en notenmuesli stort.Inmiddels wat meer gewend aan de Veluwe verloopt de nacht rustig tot schreeuwende herten hem wekken. Ja, herten schreeuwen…
Na het kampt te hebben opgebroken begint de wandeling naar Nunspeet Als hij een bankje passeert kan hij de verleiding niet weerstaan. Mijmerend gaat hij zitten. Heeft hij ondanks het afbreken van zijn test wel gevonden wat hij zocht? Hij is nu drie dagen zonder telefoon in de natuur. Hij heeft helemaal alleen in de natuur geslapen en hij is ook echt tot zichzelf gekomen. In gedachte verzonken valt hij in slaap om weer gewekt te worden door passerende fietsers. In Nederland ben je nooit alleen.
Toch iets geleerd
Jan Willem realiseert zich verdomd goed dat hij inderdaad een stadsmens is geworden. Geen echte man in de jager-verzamelaar zin van het woord. Om zijn teleurstelling te temperen besluit hij zijn reis af te sluiten door een nieuwe skill te leren. Tegen de tijd dat de oprit van zijn ouders oploopt lukt het hem op zijn vingers te fluiten.
Zijn moeder is blij hem te zien. Jan Willem is blij een kraan te zien.
Jan Willem houdt zich als fotograaf voornamelijk bezig met thema’s omtrent duurzaamheid. Zijn nieuwste project is het bijhouden groene agenda van Amsterdam. Eerder heeft hij zichzelf uitgedaagd door een maand zonder afval te leven.