Wat is jaloezie precies?
Allereerst is het handig om de term jaloezie wat verder te duiden en een beeld te krijgen van wát jaloezie precies is. Daarom volgt nu een cursusje jaloezie voor Dummies. Jaloezie ontstaat door een combinatie van fantasie, angst en woede. Als we ons ergens zorgen over maken ontstaat er als het ware een overfocus op deze kwestie. Met andere woorden: we zien alles – maar dan ook echt alles – als een bevestiging van de stelling die jij in je hoofd hebt geformuleerd.
Dat is ook de basis van jaloezie in een relatie: als je bang bent om je partner kwijt te raken, zul je alle signalen op een negatieve manier interpreteren. Denk bijvoorbeeld aan gapen: daaruit kun je de conclusie trekken dat je partner je saai vindt, terwijl hij of zij eigenlijk gewoon moe is. Een ander voorbeeld is het feit dat je partner naar andere mannen of vrouwen kijkt.
Jaloezie in een relatie is niet altijd slecht
Er is natuurlijk wel een aanzienlijk verschil tussen ‘gezonde’ vormen van jaloezie en ‘ziekelijke’ vormen van jaloezie. Een gezonde vorm van jaloezie kennen we allemaal wel en is binnen een relatie tot bepaalde hoogte normaal.
Het kan echter ook zo zijn dat bezitterigheid de regie overneemt. In dat geval is er sprake van ziekelijke jaloezie, die jullie relatie onder druk zet. Als je lijdt aan een ziekelijke vorm van jaloezie, denk je het ingebeelde recht te hebben om je partner te controleren. Je gaat bijvoorbeeld dingen verbieden, zoals het uitgaan met vrienden of collega’s of anderszins het sociale leven van je partner beperkt. Daarnaast bestaat er vaak controlezucht in de zin van mails of appjes lezen of inbreken in andermans telefoon. Bovendien zul je je partner het vuur aan de schenen leggen door hem of haar te verhoren over dagelijkse bezigheden.
Jaloezie komt vaak voort uit verlatingsangst
Het is daarnaast belangrijk om te weten waar jaloezie vandaan komt als je er graag iets aan wil veranderen. Vaak heeft jaloezie namelijk – uitzonderingen daargelaten – niet te maken met concrete aanwijzingen dat iemand er een dubbele agenda op nahoudt. Veelal komt jaloezie voort uit een gevoel van onzekerheid en in een groot deel van de gevallen zelfs uit bindings- en verlatingsangst. Bindingsangst laat zich omschrijven voor de angst die men voelt jegens een langdurige, intensieve relatie. Verlatingsangst heeft veel meer te maken met de angst om verlaten te worden door je partner. Echter gaan deze twee angstbeelden vaak hand in hand: als je last hebt van bindingsangst heb je vaak ook last van verlatingsangst, en vice versa. Mensen met bindingsangst hebben vaak namelijk de intrinsieke angst om verlaten te worden, terwijl mensen met verlatingsangst moeite hebben om zich te binden.
Wat kun je eraan doen om jaloezie tegen te gaan?
Afhankelijk van de ernst van de jaloezie, kun je besluiten hier iets aan te willen veranderen. Natuurlijk zijn ‘gezonde’ vormen van jaloezie veel makkelijker te verhelpen dan extremere vormen van jaloezie. Toch zijn er een aantal simpele trucjes die je kunt toepassen om jaloezie tegen te gaan. Vraag je om te beginnen twee dingen af: is mijn gedachtegang reëel, en zo ja, hoe zeker ben ik daar eigenlijk van? Je brein kan namelijk één grote manipulator zijn, dus je moet niet alles wat je denkt voor zoete koek slikken en geloven. Daarnaast is het handig om na te gaan of er iets is dat je mist in je relatie. Misschien krijg je bijvoorbeeld te weinig aandacht van je partner of zou je meer tijd met hem of haar doorbrengen. Als jaloezie jullie relatie teveel onder druk dreigt te zetten, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen.