Is afvallen met een crashdieet gezond?
Gewicht verliezen is in feite niks meer dan het aanpassen van de verhouding tussen de calorie-inname en de verbranding van calorieën. Simpel gezegd: verbrand je meer dat je binnenkrijgt, dan val je af. Simpel toch? Dat is precies het punt waar het crashdieet zich op richt: een minimale hoeveelheid calorieën en koolhydraten naar binnen werken. Hoe minder hoe beter.
Het nadeel is dat het aantal calorieën en koolhydraten extreem wordt verlaagd bij dit dieet en dat is niet altijd even gunstig. Alhoewel je daarmee je lichaam met harde hand dwingt om de verbranding van het lichaamsvet radicaal te versnellen zijn er ook veel nadelen aan verbonden. Deze vind je hieronder:
1. Een voedingsstoffentekort is schadelijk voor veel lichaamsfuncties
Het volgen van ene crashdieet is prima, zolang dit maar een beperkte periode wordt gehanteerd. Je lichaam heeft immers gewoon voedingsstoffen nodig. Krijgt je lichaam over een langere periode structureel minder voedingsstoffen, dan leidt dit al snel tot problemen. Je dwingt je lichaam immers om de reserves aan te spreken op een moment dat het niet noodzakelijk is.
Bij een crashdieet ga je jouw lichaam dus belangrijk bouwstoffen ontzeggen. Geeft niks zul je denken, het gaat om het resultaat. Dat kon nog wel eens zwaar tegenvallen. De keerzijde van het gewichtsverlies door zo’n radicaal dieet is dat veel processen in je lichaam op een lager pitje worden gezet, inclusief je afweer. De risico’s zijn legio:
- Grote kans om ziek te worden
- Droge huid en/of huiduitslag
- Haaruitval
- Dunner haar en breekbare nagels
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Concentratieproblemen
2. Je lichaam verliest vocht
Zoals je al kon lezen, ga je jouw lichaam dwingen om op zoek te gaan naar andere energiebronnen. Uit de beperkte hoeveelheid voeding kan je lichaam namelijk niet voldoende energie halen. De vetreserves worden dus aangesproken waarbij er als eerst wordt gekeken naar glycogeen, de koolhydraatvoorraad in je lever en spieren. Je zal dus minder spiermassa overhouden, maar er is iets wat nog ernstiger is. Glycogeen is namelijk ook betrokken bij het op peil houden van je bloedsuikerspiegel. Zonder voldoende glycogeen ontregel je dus een belangrijke functie in je lichaam met alle gevolgen van dien.
3. Je lichaam bouwt spiermassa af
We zeiden het al: je spiermassa wordt een stuk minder als je een crashdieet volgt. De spieren gebruiken namelijk aardig wat energie en dat heeft je lichaam nu juist nodig voor andere processen. Die zorgvuldig opgebouwde spiermassa zie je dus letterlijk minder worden. Dat komt niet alleen door een lagere hoeveelheid koolhydraten, ook je inname van eiwitten wordt sterk verlaagd. Die eiwitten zijn juist nodig om je spieren te onderhouden. De kilo’s vliegen er dus vanaf, maar ook je spiermassa. Of dat wenselijk is bij het afvallen, kan je jezelf gerust afvragen.
4. Een crashdieet vertraagt je stofwisseling
Mocht je, om wat voor reden dan ook, vinden dat bovenstaande risico’s acceptabel zijn, dan hebben we er nog een voor je. Door het gebrek aan voldoende voedingsstoffen gaat je lichaam ook de stofwisseling aanpassen. Op zich is dat logisch: ook je stofwisseling gebruikt energie en dat begint dus schaars te worden. Je zet je lichaam dus feitelijk in de overlevingsstand waarbij enkel de noodzakelijke processen worden geprioriteerd. In feite is dat een slimme zet van je lichaam omdat daardoor ook het calorietekort wordt beperkt. Dit is echter het meest gevaarlijke punt: de snelheid waarmee je op dat moment afvalt, valt vaak stil. Je gaat daardoor denken dat het niet werkt en je zal waarschijnlijk denken dat je nog minder voedingsstoffen moet consumeren.
Overigens dien je niet te vergeten dat op het moment dat je weer normaal gaat eten, je lichaam eerst de reserves gaat aanvullen. Je mag drie keer raden waar je lichaam dat doet: in je buik. De hoeveelheid buikvet zal toenemen waardoor je wellicht gaat denken om nogmaals een crashdieet te volgen.
5. Je hormonen raken uit balans
Mocht je nu nog steeds niet zijn overtuigd van de nadelen van een crashdieet, besef dan dat bij het langdurig afvallen ook de hormoonbalans wordt verstoord. Organen als de schildklier, alvleesklier, hypofyse en je bijnieren zijn betrokken bij de productie van verschillende hormonen. Als die organen minder energie krijgen wordt de productie aangepast. Het gevolg is dat je tal van klachten gaat krijgen die je liever wil voorkomen. Denk aan slapeloosheid, rusteloosheid en honger. Die verlaagde productie van hormonen zorgt ook voor een verandering van je hormoonbalans. Kortom, in verhouding zal je van bepaalde hormonen teveel hebben.
Een bekend gevolg van het crashdieet is de toename van de hoeveelheid Ghreline. Dit hormoon is betrokken bij het veroorzaken van het hongergevoel. Je zal dus onvoorstelbaar veel trek krijgen en eetbuien zijn dan eerder regelmaat dan uitzondering. Dit zorgt voor het bekende jojo-effect en in veel gevallen zul je na het volgen van zo’n radicaal dieet ook meer in gewicht aankomen. Kortom, wil je echt afvallen, accepteer dan dat dit een geleidelijk proces is tenzij je bewust roofbouw wilt plegen op je lichaam.