Wie hou je voor de gek?

Je kent het wel, nieuwjaarsdag, gezellig bij Tante Mien en Ome Henk een nieuwjaarsborreltje doen. Allemaal leuk en aardig én bovendien heel gezellig, totdat die ene vervelende vraag z’n opwachting maakt. De vraag waar onze nekharen van overeind gaan staan: ‘zo, vertel eens, heb je nog goede voornemens voor dit jaar?‘. Zodra we die vraag horen, lopen de koude rillingen over onze rug, parelen de zweetdruppeltjes van ons kater-verwerkend voorhoofd en beginnen onze vingers te stuiptrekken.

Goede voornemens die ingaan op de eerste dag van het nieuwe jaar, walgelijk. Waarom moet je voor jezelf afspreken dat het nieuwe jaar het perfecte moment is om iets te doen waar je al veel eerder mee had kunnen beginnen? Het is zo ongelooflijk cliché. Als van die mensen die zeggen op 1 januari ‘ik rook niet meer.. maar ook niet minder’ en vervolgens een halfuur aan de beademing moeten omdat ze zo gigantisch hard lachen om hun eigen grappen. Het kan gewoonweg niet.

Je moet niet denken dat iemand je in hetzelfde rijtje als Nelson Mandela of Mahatma Ghandi plaatst, omdat je met een big smile op 1 januari 2018 vertelt dat je gaat afvallen dit jaar. Sorry, maar zo werkt het simpelweg niet. Natuurlijk, besluiten om te gaan afvallen is hartstikke goed, net zoals je beslissing om niet langer te roken als een schoorsteen. Het probleem zit ‘m juist in het uitstellen en het bestempelen als new year’s resolution.

Uitstellen is menselijk

Als je daadwerkelijk wil afvallen, waarom roep je dan middenin de zomer met een bigmac voor je neus dat je vanaf volgend jaar gaat afvallen? Het is toch van de zotte dat je dat moment er voor nodig hebt? Hetzelfde geldt voor rokers. Als de buurvrouw van drie huizen verder weer eens langsloopt op straat en je aanspreekt met haar stem van schuurpapier om te zeggen dat ze gaat stoppen met roken, wat denk je dan. Je ziet haar op nieuwjaarsdag om 23.55u nog een nieuw shaggie draaien – ga je haar eraan herinneren dat ze nog vijf minuten heeft en ’t dan over is met de pret?

Het is een komisch iets. Wij mensen zijn namelijk van nature geneigd om alles wat niet leuk is, of waar we tegenop zien, uit te stellen. Logisch ook, de minder leuke momenten zie je ’t liefst nooit verschijnen. Zo is het ook met de mensen die graag snacken, roken of drinken. Als je het daadwerkelijk wil, dan zit ’t tussen je oren en moet je er gewoon voor gaan. Het zal je kalender een zorg zijn of je op 1 januari begint of op 26 mei.

Je staat een beetje voor paal

Niet slagen erin is ook niet erg, daar heb je alleen jezelf mee. Wat het zo erg maakt is het feit dat je jezelf neerzet als iemand die uitkijkt naar het behalen van z’n strikdiploma – op z’n 46e. De grootse aankondiging (ja sommige mensen vinden ’t zelfs een Facebook post waard), het hanteren van soepele regels en het afhaken na slechts een halve maand – alles komt erbij kijken. Men is nog druk bezig met het op de hoogte brengen van familie en vrienden over de goede voornemens, om dan ineens te realiseren dat januari alweer bijna voorbij is. Handig, kunnen die goede voornemens direct doorgeschoven worden naar 2019, ofzo.

Doe iets omdat je ’t wil, niet omdat anderen ’t ook doen

Juist ja. Toen ik klein was dacht ik voor een of twee jaarwisselingen achter elkaar dat goede voornemens een verplichting waren. Ik hoorde oude mensen elkaar dan van alles toewensen met een zeer ernstige blik in hun ogen. Als gevolg daarvan ging ik ook maar wat goede voornemens opnoemen. Afvallen, roken (ook al deed ik dat niet) en minder vaak ruzie maken met m’n zusjes. Ik ben er nooit echt in geslaagd. Ergens ben ik daar wel blij om want ik kreeg vrij snel door dat goede voornemens lariekoek zijn.

Als iemand nu vraagt ‘heb je goede voornemens’, dan is ’t antwoord meestal ‘hou op zeg, ik doe niet aan die onzin’. Terecht in mijn ogen. Het moet namelijk zo zijn dat je iets doet omdat je het echt wil, niet omdat er nog steeds zoveel maatschappelijke clichés zijn dat je eronder bezwijkt. Wil je afvallen? Ga dan gewoon eens gezond eten of sporten – of allebei. Ben je klaar met roken? Gooi die paar peuken wat je nog hebt weg en koop ze niet meer. Het idee dat wij mensen overal een datum voor moeten hebben, een moment voor moeten hebben is de grootste mindfuck die er bestaat.

Weg met ’t cliché

1 januari is niets anders dan een andere datum op een blanco papier of je telefoonscherm. De lichamelijke verandering is vrijwel nihil en surprise surprise je ouders zijn niet ineens andere mensen. Sterker nog, de aarde is nog steeds rond en water nog steeds nat. Blijf niet hangen in deze nietszeggende onzin. Goede voornemens zijn goed wanneer je er niet op 1 januari mee begint, maar juist zodra ze in je opkomen. Het is zelfs helemaal top als je je er ook echt naar voegt en er naar streeft om je doelen te behalen.

Al het andere is irrelevant. Laat nieuwjaarswensen weer nieuwjaarswensen zijn. Oprecht, vredelievend en sociaal. Je favoriete tante heeft tot nog toe ieder jaar gezegd af te willen vallen en het lijkt er ieder jaar meer op dat ze daar nooit aan begint. Laat dat een wijze les zijn voor eenieder die krampachtig vasthoudt aan ‘goede voornemens’.